İlişkilerde Bağlanma Stilleri

Bizler sosyal varlıklarız. Bu yüzden yaşamımız boyunca çevremizdekilerle ilişkiler kurarız. Buna ailemizi, arkadaşlarımızı ve romantik ilişkilerimizi örnek verebiliriz. Hepimizin kurduğu ilişkiler birbirinden farklıdır. Mesela romantik ilişkimizde kimimiz çok kıskançken, başka birinin çok rahat güvenebildiğini görebiliriz. Peki bunun nedeni nedir?

  John Bowlby ve Mary Ainsworth tarafından geliştirilen Bağlanma Kuramı; bebeğin bakım vereniyle kurmuş olduğu ilişki üzerine şekillenmiş bir kuramdır. Bebek bakım vereniyle arzu ettiği yakınlığı ve duygusal bağı nasıl kurmuşsa, ileriki yaşantısında da ilişkilerinin o seyirde ilerleyeceği düşünülmüştür. Bebeğin bakım vereni ile bir bağ, yakınlık kurma motivasyonu ise hayatta kalmak içindir. Çünkü bu dünyada güvende olduğunu hissedecek bir alan arar. Dış dünya ile ilgili görüşlerimizde de aldığımız ilk bakım çok önemlidir. Bu bağlamda bağlanma stilleri ilgili çalışmalar yapılmıştır.

  Bağlanma Stilleri Nelerdir?

  Bağlanma stilleri, güvenli ve güvensiz olmak üzere ikiye ayrılır. Güvensiz bağlanma ise kendi arasında; kaygılı bağlanma, kaçıngan bağlanma ve düzensiz bağlanma olmak üzere üçe ayrılır.

  Güvenli Bağlanma

  Çocukluk döneminde bakım vereni ile güvenli ilişki kurmuş bireylerde güvenli bağlanma stili gelişir. Bakım veren bu dönemde onun ihtiyaçlarını anlamış, gidermiş, duygusal olarak onu rahatlatmış, şefkat göstermiş ve tutarlı davranmış ise birey ileriki yaşantısında da güvenli bağlanacaktır.

 Güvenli Bağlanma Stiline Sahip Kişilerin Özellikleri Nelerdir?

• İletişim becerileri yüksek
• Sorun çözme ve kriz yönetiminde başarılı
• Yakın ilişkilerde rahat hisseden
• İlişkilerinde kendini olduğu gibi yansıtan
• Başkalarına güven konusunda sorun yaşamayan
• Duygularını yansıtma ve düzenleme konusunda başarılı olan
• Kendilerini sevilmeye layık gören
• Yalnızlıktan kaçmak için ilişki kurmayan
• Terk edilmekten korktuğu için fazlaca affedici olmayan şeklinde sıralanabilir.

   Kaygılı Bağlanma

  Çocukluk döneminde bakım vereni tarafından ihtiyaçları tutarsız karşılanmış ve bakım verenini anlamakta zorlanmış bireyler, ileriki yaşantılarında kuracakları ilişkilerde de kaygılı bağlanırlar. Kaygılı bağlanma stiline sahip bireyler kurdukları ilişkide hassas davranabilirler. Aşağıda saymış olduğumuz özelliklerinden dolayı onların kaygılarını azaltacak, ilişkide dürüst ve güvenilir davranışlar sergileyecek partnerlere ihtiyaç duyarlar.   

Kaygılı Bağlanma Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri Nelerdir?

• Terk edilme korkusu
• Karşısındaki kişinin onu gerçekten sevdiğine dair kanıt arama
• Güvende hissetmek için her şeyi bilme isteği
• Kıskaçlık
• Partnerden gördükleri en ufak olumsuzlukta sevilmediğini hissetme ya da sevildiğinden emin olamama
• Küçük bir sorunu bile çözmeden sakinleşememe
• İlişkideki soruna fazla anlam yükleme veya büyüterek hızlı bir yargıya varma şeklinde sıralanabilir.

  Kaçıngan Bağlanma

  Çocukluk döneminde bakım vereni ile mesafeli olmuş, derin bir ilişki kuramamış ve  ihtiyaçlarının karşılanma hususunda ihmale uğramış bireyler ileriki yaşantılarında da kaçıngan bağlanma stili geliştirirler. Bu kişilerin ilişkileri daha yüzeysel olur ve derin bağlar kuramazlar.

  Kaçıngan Bağlanma Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri Nelerdir?

• Yakın ilişkiler kurmaktan kaçınma ve yüzeysel ilişkiler
• Güven duymada zorluk yaşama
• Duygularını ifade etmekten kaçma veya zorlanma
• Terk edilme durumunu yaşamadan kendisinin terk etmesi veya hiç o yakınlığa varmama
• Yalnızken daha  güvende hissetme
• Bağlanacağını hissettiği yerden kaçma gibi özelliklerdir.

   Düzensiz Bağlanma

  Düzensiz bağlanma stilini kaygılı ve kaçıngan bağlanma stilinin karması olarak düşünebiliriz. Çocukluk döneminde bakım verenin hem rahat hem korku kaynağı olarak görülmesidir. Burada da tutarsızlık vardır ve çocuğun kafası karışıktır.

   Düzensiz Bağlanma Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri Nelerdir?

• Reddedilme korkusu
• Yüksek anksiyete
• İlişkide bağımsızlık ve yakınlık arasında denge kurmama, kafa karışıklığı
• Kaçıngan ve kaygılı bağlanma stillerinden karma davranışlar gösterme şeklinde düşünülebilir.

Psikolog Melek Eyertaş